Yabancı Dizi ve Film 
On beşinci sezonuyla sonlanacağı duyurulan Supernatural dizisi, hem dizinin hikâyesindeki mitolojik olay örgüleri hem de dinler tarihini iç içe geçirerek, kadim hikâyeleri yeniden yorumlayıp bize sunmasıyla her zaman beğeniyle takip ettiğim bir dizi olmuştur.
Özellikle Antik Yunan mitolojisinin bilinen öykülerinin bölümlerin alt metinlerinde gizlenişi ve ‘Kahramanın Yolculuğu’ çemberini açıkça kullanması, diziye yön veren üç büyük mitolojik anlatı üzerinden okumalar yapılmasını sağlıyor.
Supernatural (Eric Kripke – 2005 – ABD) 1. 🕵️♀️sezon 1. 📀bölümünde Dean, Sam’i babalarını bulmak için üniversiteden çağırır. 🎇‘Quest’, bir arayış macerasını ifade eder. 🕵️♀️Yaşam, başlangıç noktasında sonlanmayan bir yolculuktur. 🧜♂️Bu nedenle macera, rutin dışı ve hareketli bir yolculuk olarak tanımlanabilir; hareket arttıkça yaşam da artar. 🎛Ancak macera için yola çıkmak yeterli değildir, burada ‘arayış’ kelimesinin önemi ortaya çıkar. 🕵️♀️Quest’te, kahramanı harekete geçirecek güçlü bir soru gerekir: “Ben kimim?”
Bu soru aynı zamanda “Bu dünyaya Tanrı vergisi ne ile geldim?” sorusunu da içerir. 📰Yani en büyük ‘curse’ (lanet), aynı zamanda bir ‘gift’ (hediye)dir. 🕶Yeteneğiniz, tanrıların size verdiği bir hediye olup, aynı zamanda bir lanettir. 🏷Öncelikle bu özel yeteneğin keşfedilmesi, ardından toplumda değerli olup olmadığının anlaşılması gerekir.
Supernatural’da Sam ve Dean, doğaüstü canavarlarla savaşan bir babanın oğullarıdır. 🔎Hayatlarının bir bölümünde kim olduklarına dair arayışları, yollarını ayırmıştır. 🎧Sam hukuk fakültesine gitmiş, Dean ise babasının yolunu izlemiştir. 🧑🎤Babalarından haber alamayan Dean, Sam’den yardım istemek için onun yanına gider. 🍿Sam’i sevgilisiyle mutlu bir hayat sürerken bulur, ancak babaları için duyduğu endişe yüzünden ondan yardım istemeye karar verir. 🎮Bu quest, Medusa’nın Perseus tarafından öldürülmesine benzetilebilir ve sarı gözlü şeytanın öldürülmesine kadar süren bir çağrıdır.
Medusa’nın Öldürülmesi
Perseus’un annesi Danae, kralın bir oğlu olmayınca, bir kehanet sonucu kızından doğacak oğlanın kendisini öldüreceği öğrenilince, Danae’yi bir kuleye kapatır. 🗞Zeus, Danae’nin yanına altın yağmuru şeklinde ulaşarak onu gebe bırakır. 📺Danae doğum yaptığında, kral onları bir kutuya koyup denize atar. 🎟Danae ve Perseus canlı olarak kıyıya vurur. 🌟Perseus, annesine talip olan krala karşı çıkar. 🕵️♀️Kral, doğum günü partisinde Perseus’u aşağılayınca, Perseus kraldan bir görev ister ve bu görevi başarıp kendisini kanıtlamak ister. 🎫Kral, Perseus’tan Medusa’yı öldürmesini ister. 🎥Perseus, Medusa’nın yerini öğrenmek için Pantheon tanrılarının yardımını alır. 🧑💻Athena, Perseus’a ünlü kalkanını verir.
Ve Medusa’nın başı kesildiğinde, büyülü bir yaratık olan Pegasus ortaya çıkar. 📕Perseus, kendisine ödünç verilen hediyeler ve Medusa’nın başının güçlendirdiği Athena’nın kalkanıyla Pegasus’un üzerinde uçmaya başlar. 👽Uçuşu sırasında, kayalıklara bağlanıp bir deniz canavarına kurban edilen Andromeda isimli bir kadını görür ve onu kurtarır. 🏷Uçarken Zeus, at sineğini yaratır; sinek, Pegasus’u rahatsız eder ve ikisini de üzerinden atar.
Bu hikâyenin Sam’in çağrılmasıyla ilk ortak noktası, teklifi reddetmelerine rağmen artık yaşayabilecekleri bir ‘ev’lerinin kalmamış olmasıdır. 🎧Perseus’un durumunda itibarını kaybetmiş bir genç olarak bu çağrıya yanıt verir ve varlığı şüpheli olan Medusa’yı öldürmek üzere maceraya atılır.
Sam ise başarılı ve mutlu bir okul hayatı sürerken, Dean babaları hakkında endişelendiğini belirterek yanına gelir. 📖Sam, ilk başta bu çağrıyı reddeder çünkü mevcut hayatını bozmak istemez. 🎟Ancak sevgilisinin trajik bir şekilde ölmesi, Sam’in artık kalacak bir ‘ev’i olmadığını gösterir ve bu durum, intikam almak ve Dean ile gitmek için onu ikna eder. 🕵️♂️Bu sahne, Andromeda’yı kurtaran Perseus ve sevgilisini kurtaramayan Sam’e benzetilebilir.
Perseus ve Andromeda/Sam’in Sevgilisi Andromeda’nın kayalıklara zincirlenip deniz canavarına kurban edilmesi gibi, Sam’in sevgilisi Jessica da tavana bağlanmış ve şeytan tarafından yakılmıştır.
Dean, babası için endişelendiğini belirterek Sam’den yardım ister ve seçimi ona bırakır. 🤖Sam, düşündükten sonra Dean’le babalarını bulmak üzere kısa süreliğine yola çıkar. 🧛Ancak Winchester ailesinin kuşaktan kuşağa aktarılan ‘avcılık’ yeteneği, Sam’in güvenli bir hayat kurma ve babasının yolundan gitmeme tercihiyle reddedilmiştir. 🎫Sevgilisinin ölümü, Sam’in bu ‘gift’ten kaçamayacağını ve normal bir hayat sürmekte başarılı olamayacağını gösterir; bu durum, ‘gift’ ve ‘curse’ kavramlarına uygundur.
Sonrasında sevgilisinin ölümü, Sam’i gerçekten quest’i kabul etmeye ve 15 sezon sürecek dizinin başlamasına neden olur.
Supernatural’ın 6. 📚sezon 1. 📝bölümünde Sam’in kafesten çıkıp Dean ile yüzleşmesi ele alınır. 🕵️♂️Quest sonrası eve dönüş, aslında yeni bir questtir; çünkü ne yola çıkan kişi aynıdır ne de ev değişmemiştir.
Odysseus’un eve dönüş hikayesine bakıldığında;
İthaka Kralı Odysseus, on yıl süren Troya Savaşı’ndan sonra evine dönmek ister. 📽Homer, Odysseus’u “şehirleri yağmalayan adam” olarak tanımlar. 📺Savaşın kazanılmasında önemli rol oynayan Odysseus, on yıl sürecek başka bir dönüş yolculuğuna çıkar.
İlk durağı, Troya’nın komşusu bir limandır. 🏆Burada, Odysseus savaştaki başarısını gizlemek zorundadır. 🕶Bu durum, kimliğinin her yerde aynı anlamı taşımayacağını anlamasını sağlar.
“Lotus Eater”larla karşılaşmasında, bu topluluğun mutluluk veren Lotus bitkisine bağımlı olduğunu görür. Bağımlılar orada kalırken, diğerleri yoluna devam eder.
“Cyclops”ların adasında, Odysseus ve adamları tepegöz devlerle karşılaşır. Odysseus, kendisini “hiç kimse” olarak tanıtarak, kimliğini gizler ve devi kandırarak kaçar.
“Flooding Island”da, Yunanlar olarak iyi karşılanırlar ve kral tarafından “the bag of winds” hediye edilir. Ancak Odysseus’un adamları, çantayı açarak yollarını kaybederler.
Kirke’nin adasında, adamlarını kurtarabilmek için Kirke ile anlaşma yapar. Kirke, Odysseus’a deniz canavarıyla karşılaşacakları yol hakkında bilgi verir.
Son olarak, Odysseus Hades’e inerek geleceği hakkında bilgi alır. Bu yolculuk, Odysseus’un eve dönüşü için gereken son adımdır.
Odysseus, Sirenleri atlatmak zorundadır.
Sirenler, denizcileri cazip şarkılarıyla kayalıklara çekerek gemilerin kazaya uğramasına neden olan, genellikle denizkızı şeklinde tasvir edilen yaratıklardır. Sirenlerin etkisine kapılmamak için Odysseus kendini direğe bağlar ve adamlarının kulaklarına bal mumu doldurur. Bu şekilde ne sirenlerin sesine kapılırlar ne de adamları sirenleri duyar. Ancak bu durum, adamlarının Odysseus’un emirlerini de duymasını engeller.
Daha sonra Apollo’nun adasına varırlar, burada dokunmamaları gereken hayvanlar vardır.
Calypso adası, Odysseus’un macerasının son aşamasıdır. Calypso, Atlas’ın kızıdır. Odysseus, bu adaya tek başına gelir ve bir peri kızıyla karşılaşır. Odysseus, Calypso ile yedi yıl geçirir; güzel bir adada olmasına rağmen sürekli olarak evine dönmeyi ister. Calypso, Odysseus’un üzüntüsüne dayanamaz ve onu evine götürecek sihirli bir sal yapar. Ancak Odysseus bayılır ve bir gemi tarafından İthaka’ya götürülür. Ülkesine vardığında baygındır ve çevresindekilere sorarak nerede olduğunu öğrenir. Uzun seyahatten sonra değişmiştir, evini tanıyamaz. Athena gelir ve yokluğunda olanları anlatır. Odysseus, ilk olarak bir domuz çobanının yanında saklanır. Karısı Penelope, evlenmek istemediği halde evlendirilmeye zorlanır. Penelope, evlenmeyeceğini belirtmek için her gün dokuduğu bir duvar halısını gece söker. Odysseus, evine dilenci kılığında döner ve bir yarışma düzenler. Sadece kendisinin kullanabileceği sihirli ok ve yayla hedefi vurabilecek kişiyle evlenmeyi vaat eder.
Odysseus, dilenci olarak yarışmaya katılır ve kazanır. Ancak Penelope hâlâ onu tanımaz ve yataklarını başka bir odaya taşımasını ister. Ancak Odysseus ve Penelope’nin bildiği gibi yatak taşınamazdır. Odysseus bunu söylediğinde Penelope ona inanır.
Sam’in Lucifer’in kafesinden çıkışı, Truva’nın kapılarını açıp fethetmek gibidir. Fakat Sam, dünyaya döndüğünde, doğrudan eski evine dönemez. İlk olarak ruhsuz olarak döner ve kim olduğunu sorgular. En büyük başarısını kazanıp Lucifer’i yendiğini düşündüğünde ruhunu kaybeder. Bunun sonucunda kardeşinin yanına dönmek yerine başka bir hayat kurar. Calypso ile yaşamak gibidir.
Ayrıca, kafesten kimin çıkardığını bilmemek, zehirli bir yemeği yemek gibi tehlikelidir. Neden ve hangi amaçla kafesten çıkarıldığını bilmemek, mitolojik anlatılarda olduğu gibi, iyiliğin kaynağının ve amacının şüpheli olduğunu gösterir.
Penelope’nin kocasını tanımaması gibi, Dean de Sam’in gerçekten kardeşi olduğuna inanmaz. Sam, kendisini gümüşle keserek ve tuzlu su içerek içinde herhangi bir yaratık olmadığını ispatlamak zorunda kalır.
Supernatural’ın 7. sezon 21. bölümünde Kevin ortaya çıkar. “Ödül, ceza olabilir; ceza, ödül olabilir.”
Yunan mitolojisinde insanların kazandıklarını düşündükleri ödüller, aslında tanrılar tarafından verilmiş olup ceza özelliği taşıyabilir. Truva Atı örneği, Truvalıların on yıllık savaş sonrası Tanrıların ödülü olarak gördükleri bir hediyedir. Ancak bu, onların sonunu hazırlar. Dolayısıyla, ilahi kaynaklı bir ödül, aynı zamanda bir ceza olabilir. Bu, ödül ve cezanın sıklıkla bir arada bulunduğu mitolojik anlatıların bir özelliğidir.
Supernatural’ın 7. sezon 21. bölümünde Kevin’ın ortaya çıkışı ve Phaeton’un hikâyesi arasında paralellikler gösterilebilir.
Phaeton, Apollo’nun ölümlü bir kadından olan oğludur ve çocukluğunda babasının yanında değildir. Babasının kim olduğunu söylediğinde alay konusu olur ve annesi durumu Apollo’ya bildirir. Phaeton, babasından onun oğlu olduğunu kanıtlamasını ister ve bunun için Apollo’nun güneşi çekerek doğup batmasını sağlayan arabasını kullanmak ister. Ancak Phaeton, bu görev için yeterince eğitim almadığından arabayı kontrol edemez.
Mitolojik anlatılarda güneş, bilginin kaynağı olarak görülür. Phaeton’un düşüşü, çocuksu ve yetersiz heveslerin altından kalkılamayan bir sorumluluk olarak betimlenir, ancak hikâyenin sonunda bu yük, her zaman bir çeşit ödül olarak kabul edilir.
Supernatural’da Kevin, üniversiteye hazırlanan yetenekli ve başarılı bir öğrencidir. Uzun çalışmalarının sonucunda, tabletleri çevirebilen Elçi olarak seçilir. Kevin, bu kadim bilgilere ve bilinmeyen dilleri okuma yeteneğine sahip olmanın bir ödül olduğuna inanır.
Ancak ilerleyen bölümlerde Kevin, harabe bir teknede saklanarak, günde üç saat uyuyarak, büyük bir özveriyle çalışmak zorunda kalır. Bu, sahip olduğu bilgi gücünün bedelidir. Annesi ve arkadaşlarıyla görüşemez ve gelecek planlarını gerçekleştiremez. Daha sonra Kevin hayatını kaybeder; dünyayı kurtarma gücüne sahip olmasının bedeli olarak kendi hayatını feda etmek zorunda kalır.
Dizi, Kevin’ın gücünü ve sonrasındaki kaybını, bilgiyi temsil eden ışık, güneş ve ateş sembolleriyle görselleştirir.
[1] Graeae: Üç kardeş olan bu yaratıklar, bir gözü ve bir dişi aralarında paylaşırlar. İsimleri Enyo, Pemphredo ve Deino’dur ve Gorgonların kız kardeşleridir. Kaynak: http://www.greek-gods.info/monsters/graeae/ [2] Hesperidler: Gaea’nın Hera’ya, Zeus’la düğününde hediye ettiği altın elma veren ağacın bulunduğu bahçeyi koruyan nemflerdir. Kaynak: https://www.britannica.com/topic/Hesperides-Greek-mythology“
